Όταν διάσημα τραγούδια αντιγράφονται

H μήνυση των Spirit ενάντια στους Led Zeppelin είναι πρόσφατη. Ίσως, λοιπόν, είναι η καταλληλότερη στιγμή να ρίξουμε κι άλλο...λάδι στη φωτιά, αναλύοντας παρόμοιες ιστορίες με διάσημα κομμάτια που αντιγράφηκαν και έκαναν επιτυχία.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο να συναντάτε καθημερινά, κομμάτια που σας θυμίζουν κάτι. Στο ραδιόφωνο, σε παρουσιάσεις καινούργιων δίσκων, ακόμα και σε κλασσικά ένδοξα κομμάτια που έχουν μείνει στην ιστορία. Ακόμη και από μουσικούς που έχουν τόσο ταλέντο ώστε να μη μπορείς να πιστέψεις την αιτία της αντιγραφής.

Η έκπληξη σας είναι δικαιολογημένη σε κάθε περίπτωση. Κανείς δεν αναλογίζεται ότι σε μια ρομαντική έννοια όπως η τέχνη, μπορεί κάποιος να αντιγράψει και να παρουσιάσει ως δικό του ένα έργο άλλου καλλιτέχνη. Παρόλα αυτά, αν το σκεφτούμε λίγο πιο αναλυτικά και με καθαρό μυαλό, ίσως θα καταλάβουμε πράγματα τα οποία δε θα σκεφτόμασταν.

Η μουσική, λίγο πριν το μισό του 20ου αιώνα, πέρασε σε μια νέα εποχή. Όπως τα περισσότερα αγαθά, υλικά ή μη, βιομηχανοποιήθηκε και μπήκε σε κάθε σπίτι, ανεξαρτήτως οικονομικού ή ταξικού μέτρου. Αυτό είχε πολλά θετικά με κυριότερο τη διάδοση της μουσικής ιδέας και την εξάπλωση της μουσικής ενασχόλησης ανά τον κόσμο. Δυστυχώς, κάθε αλλαγή έχει δύο όψεις. Η μουσική άρχισε να έχει κανόνες παραγωγής και να καθορίζεται από τους οικονομικούς όρους του κέρδους και της ζημίας, της εισαγωγής και της εξαγωγής. Οι εταιρίες έγιναν σκληρές ως προς τους καλλιτέχνες και απαίτησαν με το ζόρι επιτυχία, αδιαφορώντας παντελώς για την έννοια της έμπνευσης ή ακόμη και της διάθεσης. Ένας καλλιτέχνης ανάλογα με τα πλάνα και το πρόγραμμα της εταιρίας, έπρεπε να παρουσιάσει κάθε τακτά χρονικά διαστήματα καινούργιο προϊόν. Οι καλλιτέχνες, δεχόμενοι την πίεση της επιτυχίας και του κέρδους, λογικό είναι να μη σκέφτονταν σωστά. Αυτό είχε πολλές συνέπειες, κάποιες από αυτές να είναι στην προσωπική τους καταστροφή με ναρκωτικά και αλκοόλ, αυτοκτονίες, κατάθλιψη αλλά και εξάντληση.

Όσον αφορά τις αντιγραφές, θέλω να τις ερμηνεύω με παραπάνω από μια αιτιολογία. Καταρχάς, συμπεραίνοντας από τα προηγούμενα, θα μπορούσαμε να το θεωρήσουμε ως άλλο ένα αναγκαίο κακό αυτού του συστήματος. Δε πιστεύω ότι κανένας καλλιτέχνης θα 'θελε ηθικά να παρουσιάζει έργα άλλων ως δικά του. Η σκληρή πραγματικότητα όμως αντιμετωπίζεται μόνο με σκληρά μέτρα. Μια δεύτερη αιτία είναι καθαρά μουσική. Όταν κάποιος καλλιτέχνης συμπορεύσει με ένα μουσικό ρεύμα, ακολουθεί κάποιους κανόνες μουσικής αξίας, ρυθμούς και μελωδίες εφάμιλλες με αυτό. Κάπως δηλαδή θα πρέπει να ταιριάξει με το εκάστοτε ρεύμα. Επιπλέον, ζώντας σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης, ο καθένας μας μπορεί εύκολα να γνωρίσει μακρινές κουλτούρες, ήθη, έθιμα και μουσικές συνήθειες. Μέσα σε όλα αυτά συμπεραίνουμε ότι η μουσική δημιουργία μπορεί να παρασυρθεί από διάφορους παράγοντες, καταλήγοντας να μοιάζει ή να ταυτίζεται με άλλες ήδη καθιερωμένες δημιουργίες. Αυτό όμως που θα πρέπει να τονιστεί σε κάθε περίπτωση είναι ότι αναφερόμαστε σε εικασίες. Κανείς δε θα πρέπει να πάρει στα σοβαρά ενδείξεις και σημεία ώστε να βγάλει την "απόφαση-καταδίκη" ως προς το συγκρότημα ή καλλιτέχνη που ήρθε δεύτερος χαρακτηρίζοντας τον ως κλέφτη, γιατί μπορεί και να μην ισχύει. Όταν αναφερόμαστε σε τέχνη, θα πρέπει να μιλήσουμε και για έμπνευση, δηλαδή κάθε καλλιτέχνης από κάπου έλαβε την ιδέα. Η έμπνευση μπορεί να είναι ένα συναίσθημα, ένα τοπίο, μια σκέψη ή κάτι το οποίο κάποιος είπε, τραγούδησε ή έπαιξε σε μουσική. 

Παρακάτω βρίσκονται κάποιες βασικές ομοιότητες πασίγνωστων τραγουδιών. Να τονίσουμε, ότι κάθε μια από αυτές, έχουν γίνει ήδη θέμα στο ίντερνετ και στα media. Επίσης, όπως προείπα, συνιστάται ηρεμία και να μην εκλάβουμε κάθε εικασία ως δεδομένο. 

1) Led Zeppelin-Stairway To Heaven VS Spirit-Taurus

Ας ξεκινήσουμε με τη πιο γνωστή κόντρα στην ιστορία, αυτή των Taurus με τους Led Zeppelin και το διαβόητο μεταξύ τους tour του 1969. Τα δύο συγκροτήματα βρέθηκαν εκεί και, όπως υποστηρίζει ο κιθαρίστας των Spirit, ο Jimmy Page άκουσε το θέμα του Taurus και το αντέγραψε. Η συνέχεια γνωστή. Η επιτυχία ήρθε για το Stairway to Heaven, δε μπορπύμε να πούμε όμως το ίδιο για το Taurus, το οποίο έγινε γνωστό ως το κομμάτι το οποίο ο δημιουργός του κατηγορεί τους Led Zeppelin για αντιγραφή! Δηλαδή, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο το Stairway to Heaven επισκιάζει το Taurus. H ερώτηση όμως παραμένει... Γιατί η μήνυση έγινε 43 χρόνια μετά;

	Led Zeppelin-Stairway To Heaven	Spirit-Taurus
Κυκλοφόρησε	8 Νοεμβρίου 1971	22 Ιανουαρίου 1968
Δισκογραφική	Atlantic Records	Epic Records
Άλμπουμ	Led Zeppelin IV	Spirit
Διάρκεια	8:02	2:03

2) Led Zeppelin-Whole Lotta Love VS You Need Love-Muddy Waters

Όπως θα παρατηρήσατε και μόνοι σας, το όνομα των Led Zeppelin "παίζει" πολύ σε τέτοιες ιστορίες. Μη σας κάνει εντύπωση αυτό, ούτε θα πρέπει να βάλουμε στον τοίχο τους Led Zeppelin. Ένα συγκρότημα που έκανε τόσο μεγάλη επιτυχία όπως οι Led Zeppelin είναι λογικό να είναι στο επίκεντρο ακόμη και σε τέτοιες συζητήσεις. Αυτή τη φορά το πιο διάσημο riff όλων των εποχών Whole Lotta Love, το οποίο ακούγεται ίδια με το You Need Love. Σε αυτή τη περίπτωση, τα δύο κομμάτια μοιάζουν πάρα πολύ αν τα ακούσετε προσεκτικά. Το κομμάτι που θεωρείτο ότι εκλάπη, ανήκει στον Muddy Waters, ενώ συνθέτης είναι ο Wille Dixon. Η υπόθεση κατέληξε στα δικαστήρια με τον Dixon να κερδίζει τη μάχη. Έπειτα, ο Plant δήλωσε ότι το riff ήταν πράγματι του Page. Παρόλα αυτά, όπως αναφέρει, δεν ήξερε τι να τραγουδήσει πάνω σε αυτό και βρήκε έτοιμη δουλεια. 

	Led Zeppelin-Whole Lotta Love	Muddy Waters-You Need Love
Κυκλοφόρησε	8 Νοεμβρίου 1971	1963
Δισκογραφική	Atlantic Records	μάλλον Chess Label
Άλμπουμ	Led Zeppelin IV	Single
Διάρκεια	4:49	2:35

3) The Beatles-Come Together VS Chuck Berry-You Can't Catch Me

 Άλλο ένα πασίγνωστο συγκρότημα εμπλέκεται σε τέτοια υπόθεση. Οι κατά πολλούς πρωτοπόροι της rock σκηνής το 1969 κυκλοφόρησαν μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες τους, Come Together. Ένα κομμάτι που παίχτηκε σε πολλές ταινίες και διαφημίσεις. Όμως, το 1973, η εταιρία που της άνηκαν τα δικαιώματα του rock n' roll καλλιτέχνη Chuck Berry έκανε μήνυση στους Beatles για αντιγραφή του κομματιού του You Can't Catch Me.

	The Beatles-Come Together	Chuck Berry-You Can't Catch Me
Κυκλοφόρησε	6 Οκτωβρίου 1969	1956
Δισκογραφική	Apple	Chess 1645
Άλμπουμ	Abbey Road	Single
Διάρκεια	4:15	2:48

 4) The Beach Boys-Surfin' USA VS Chuck Berry-Sweet Little 16

 Το 1963 οι Beach Boys θα κυκλοφορήσουν τη μεγαλύτερη επιτυχία τους με τίτλο Surfin' USA, κομμάτι που μοιάζει απόλυτα με το Sweet Little 16 του 1958. Παρόλα αυτά, ο Chuck Berry όχι μόνο δεν αντέδρασε αρνητικά, αλλά δήλωσε ότι λάτρεψε το κομμάτι τους από τη πρώτη στιγμή που το άκουσε! 

	The Beach Boys-Surfin' USA	Chuck Berry-Sweet Little 16
Κυκλοφόρησε	Μάρτιος 1963	Ιανουάριος 1958
Δισκογραφική	Capitol	Chess
Άλμπουμ	Surfin' USA	One Dozen Berrys
Διάρκεια	4:15	3:03

Jet-Are You Gonna Be My Girl VS Iggy Pop-Lust For Life VS The Supremes-You Can't Hurry Love VS The Who-My Generation

Όταν οιJet κυκλοφόρησαν το Are You Gonna Be My Girl, όλοι θεωρούσαν ότι είναι η αρχή μιας μεγάλης καριέρας με το κομμάτι να παίζεται σε ραδιόφωνα και τηλεόραση όλη την ώρα. Κάπου εκεί άρχισαν όμως οι πρώτες συγκρίσεις με το κομμάτι του Iggy Pop Lust For Life, τ οποίο ήταν προγενέστερο. ΟΙ Jet λίγο πολύ το παραδέχθηκαν και όλοι περίμεναν τον Iggy Pop να προχωρήσει σε κατηγορίες. Αυτός όμως δεν το έπραξε και η υπόθεση έχει μείνει στον αέρα. Αν το ψάξουμε λίγο παραπάνω, τα κομμάτια My Generation των Who και You Can't Hurry Love των Supremes δε σας μοιάζουν με τα παραπάνω; Ποιος τελικά αντέγραψε ποιον και εν τέλει έχει κάποια σημασία;

	Jet-Are You Gonna Be My Girl	Iggy Pop-Lust For Life	The Supremes-You Can't Hurry Love	The Who-My Generation
Κυκλοφόρησε	25 Αυγούστου 2003	1977	25 Ιουλίου 1966	5 Νοεμβρίου 1965
Δισκογραφική	Elektra	RCA	Motown	Brunswick
Άλμπουμ	Get Born	Lust For Life	The Supremes A' Go-Go	My Generation
Διάρκεια	3:33	5:11	2:47	3:18

Εν τέλει έχει κάποια σημασία να παρατηρούμε ομοιότητες σε κομμάτια; Η απάντηση είναι ναι, φυσικά και έχει σημασία καθώς το αυτί μας εξασκείται και αναζητούμε κοινά σημεία αναγνωρίζοντας έτσι κάποια ρεύματα σε μελωδίες και ρυθμούς. Το να αναζητούμε όμως ποιος έγραψε πρώτος κάτι είναι αρκετά ανούσιο. Ποτέ δε θα μπορέσουμε να μάθουμε την αρχική ιδέα και ποιος την είχε γιατί πολύ απλά πάντα θα υπήρχε κάποιος προηγούμενος. Όπως δηλαδή στο δέντρο της rock θα βρούμε την χρονική διακλάδωση ως Jazz-Blues-Rock N' Roll-Rock-Metal κ.ο.κ, κάπως έτσι θα πρέπει να σκεφτόμαστε στα πάντα. Η έμπνευση ενός καλλιτέχνη έρχεται πάντα από προηγούμενους, γιατί όπως κι εμείς, έχει σίγουρα τις προτιμήσεις του και τα είδωλα του. 

 Αν θέλετε να πάμε στα ελληνικά δεδομένα, διαβάστε εδώ για παρόμοιες περιπτώσεις που εμπλέκονται ελληνικά τραγούδια!