Συνεχίζουμε την καινούργια στήλη μας που ασχολείται διεξοδικά με τη σύλληψη ενός κομματιού και σήμερα θα ασχοληθούμε με το κομμάτι Common Mortal Man του συγκροτήματος Free. Το κομμάτι αυτό δεν είναι από τα πολύ γνωστά του, κατά τα άλλα, δημοφιλέστατου συγκροτήματος Free που μετ’ έπειτα ονομάστηκαν Bad Company. Κυκλοφόρησε για το δίσκο Heartbreaker, το 1973, τον τελευταίο δίσκο των Free πριν αλλάξουν σύσταση και όνομα.
Το Common Mortal Man, είναι ένα κομμάτι που η σύσταση του είναι πολύ μελωδική και ατμοσφαιρική, γεγονός που χαρακτήριζε τους Free αλλά και την εποχή εκείνη. Ατμόσφαιρα και πιάνο στο background, ενώ πάνω στο προσκήνιο έχουμε φωνητικά κιθάρα και τα λοιπά όργανα, να συμμετέχουν στην δημιουργία. Αν και το κομμάτι δεν έχει πολλές βασικές νότες όταν εκτυλίσσεται, έχει πολλές νότες που το συνοδεύουν, με το πιάνο να έχει ελεύθερο ρόλο αλλά σε ένα βασικό τέμπο. Όλη η μουσική έχει περισσότερο υποτονικό χαρακτήρα, δίνοντας λυπηρά και μελαγχολικά συναισθήματα στον ακροατή, θέλοντας να τονίσει και να υποστηρίξει τους στίχους και τη θεματολογία του. Δεν μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε τα μέρη που χωρίζεται το κομμάτι, σαν θέματα όμως περιέχονται 2 βασικά. Στους στίχους όπως θα δούμε αναλυτικά παρακάτω, οι Free ξεφεύγουν από τις απλές τους θεματολογίες, ακολουθώντας το άλλο στιχουργικό ρεύμα της εποχής, με πολιτικό χαρακτήρα και τα προβλήματα του απλού λαού.
Common Mortal Man
Ανάλυση στίχου(με μουσικές ενότητες):
Το κομμάτι ξεκινάει με μια μικρή, δυναμική αλλά λυπητερή εισαγωγή. Έπειτα μπαίνει το πιάνο και ξεκινάει το επικό μελωδικό στοιχείο του συγκροτήματος που το έχει κάνει τόσο γνωστό, για να μπει σιγά σιγά στο κουπλέ. Το κομμάτι περιγράφει τις συνθήκες εργασίας και δυσκολιών επιβίωσης του λαού, παίρνοντας τη ζωή ενός άνδρα ο οποίος περιγράφει τα βιώματα του, ενώ έπειτα εντάσσει τον εαυτό του στον απλό εργατικό λαό που είναι αμέτρητος.
Αρχικά λοιπόν, ο πρωταγωνιστής, περιγράφει μια συνηθισμένη μέρα για αυτόν. Ξεκινάει από το σπίτι του και κατευθύνεται προς το εργοστάσιο παραγωγής βελόνων όπου τον περιμένουν πολλά δύσκολα πράγματα που τον κάνουν να αισθάνεται άσχημα. Έπειτα, τον περιμένει μια διαδικασία πώλησης των εμπορευμάτων του, τα οποία πουλάει στην εξευτελιστική τιμή των τριών δολαρίων. Το τελευταίο στοιχείο, το τονίζει με τη βοήθεια μιας πιο δυναμικής μουσικής. Συνεχίζοντας στο ίδιο προηγούμενο τέμπο, ο αφηγητής-πρωταγωνιστής θα επαναλάβει τον πολύ δύσκολο δρόμο της ζωής του. Στους επόμενους στίχους θα αναφερθεί στον ήλιο και το φεγγάρι, μόνο που τα χαρακτηρίζει με περίεργο τρόπο. Ο ήλιος, προσδιορίζεται ως θορυβώδης όταν ανατέλλει, ενώ το φεγγάρι προσδιορίζεται ως ήσυχο και φλεγόμενο. Αυτοί οι χαρακτηρισμοί δεν είναι τυχαίοι, καθώς οι στίχοι αναφέρονται στον απλό άνθρωπο, ο οποίος δεν έχει τη δυνατότητα να ασχοληθεί με τα ωραία φαινόμενα της φύσης όπως η ανατολή του ηλίου ή το φεγγάρι. Ακόμη δείχνει ότι έχει μια άλλη αντίληψη των 2 γεγονότων, η οποία έχει διαμορφωθεί από την ανιαρή και ανήσυχη ζωή του. Η ανατολή του ηλίου μπορεί να είναι ωραία και να σημαίνει πολλά καλά πράγματα, όμως για έναν καταπιεσμένο και δυστυχισμένο άνθρωπο που ανεβαίνει κάθε μέρα έναν πραγματικό Γολγοθά με την εργασία του, τον ξυπνάει και τον αναγκάζει να ζήσει άλλη μια μέρα γεμάτη άγχος, πίεση και κούραση(θόρυβος). Το φεγγάρι, ενώ είναι ωραίο να το βλέπεις και για πολλούς είναι έμπνευση και ένας από τους λόγους παρατήρησης και ανάλυσης των φυσικών πραγμάτων, για τον πρωταγωνιστή μας, είναι ήσυχο, όμως τον κάνει να ανησυχεί, ξέροντας ότι μέχρι την επόμενη μέρα απλά θα παρατείνει για κάποιες ώρες τη δύσκολη ζωή του. Γιατί μόλις ξεκινήσει η επόμενη μέρα, για άλλη μια φορά, θα καθίσει στην πρωινή δουλειά του εργοστασίου, να περιμένει για άλλο ένα ατελείωτο μεροκάματο πίεσης και άγχους.
Κάπου εδώ αλλάζει το τέμπο του κομματιού, γυρνώντας μουσικά στο θέμα της εισαγωγής. Εδώ αναφέρεται ότι κανένας, ούτε ο Θεός δεν ενδιαφέρεται και δεν αλλάζει την τραγική αυτή κατάσταση, την ίδια στιγμή που όλοι οι εργάτες ανησυχούν αλλά πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν αυτή τη ζωή αλλιώς δεν επιβιώνεις σε αυτό το σύστημα.
Το κομμάτι αλλάζει ξανά στο προηγούμενο τέμπο. Ο πρωταγωνιστής μας, αναφέρει ότι κάποτε κοίταζε ψηλά έχοντας πολλά όνειρα, όμως τα όνειρα του ήταν άτοπα, καθώς σε ένα διεφθαρμένο σύστημα κοινωνίας, δεν μπορείς να ονειρεύεσαι, παρά μόνο μικρά και ασήμαντα πράγματα. Άλλη μια ερμηνεία είναι ότι ενώ ο πρωταγωνιστής κοιτάζει ευθεία και προχωράει, η ματιά του και το κεφάλι του είναι σε κανονική θέση, όμως η ψυχή του και η διάθεση του είναι άσχημη. Όπως και να είναι ο εργάτης άνθρωπος όμως, η αλήθεια βρίσκεται στα μάτια του. Γιατί ο κοινός θνητός άνθρωπος, είναι αυτός που προδίδει το πραγματικό πρόσωπο της “ωραιοποιημένης” κοινωνίας του καθωσπρεπισμού και των ψεύτικων αξιών και δέχεται τις οδυνηρές συνέπειες των “δυνατών ”.
Ενώ βλέπουμε ότι οι Free, έχουν απαισιόδοξες σκέψεις και προβλέψεις για την κοινωνία μας και το που βαδίζει, δεν έγραψαν ένα κομμάτι μόνο για να εκφράσουν απαισιοδοξία και τις καταθλιπτικές ζωές των απλών ανθρώπων. Μέσα από τις άσχημες εικόνες, φαίνεται η αληθινή εικόνα της κοινωνίας μας πράγμα το όποιο τότε, δεν το είχαν καταλάβει ακόμη και οι περισσότεροι το αντιμετώπιζαν ως φυσικό επακόλουθο. Με τη συνειδητοποίηση της κατάστασης και την συσπείρωση για ένα κοινό στόχο, αναδύεται η διάθεση για αλλαγή, για ανατροπή και η πάλη για να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος.