Ένα διπλό αφιέρωμα σε μια από τις πολυτιμότερες σύγχρονες κουλτούρες της ανθρωπότητας, την ψυχεδέλεια. Ξεκινάμε σήμερα το πρώτο μέρος με ιστορική αναδρομή και την κατανόηση της έννοιας και στο επόμενο μέρος θα συνεχίσουμε αναζητώντας τα καλύτερα ψυχεδελικά μουσικά άλμπουμ της ιστορίας.
Μεταφερόμαστε πίσω, στη δεκαετία του '60. Η blues και η rock βρίσκονται στο ζενίθ τους ενώ κάνουν την εμφάνιση τους τα πρώτα διαχωρισμένα rock μουσικά είδη. Η μουσική βρίσκεται σε μια διαρκή άνοδο. Μια άνοδος δημιουργίας η οποία προήλθε από την ευρύτερη διάδοση της μουσικής, τον συνεχή πειραματισμό και την πνευματική ανάγκη για διεύρυνση των μουσικών οριζόντων. Στην ανοδική αυτή πορεία, δημιουργείται ένα πολύ δημοφιλές, για την εποχή εκείνη κίνημα, η ψυχεδέλεια. Η ψυχεδέλεια επηρέασε προς το καλύτερο όλες τις τέχνες, έχοντας σημαντική επιρροή και στη μουσική. Γενικότερα, όπως φανερώνει ο ορισμός, τα ψυχεδελικά κινήματα στις τέχνες προσπάθησαν και κατάφεραν να αποτελέσουν την ανώτερη δυνατή ψυχική ευφορία του ανθρώπου (προσπαθώντας να μάθει και να κατανοήσει περισσότερα), υπό την έννοια της πνευματικής άνθησης και ευχαρίστησης του.
Η επίσημη αρχή του ρεύματος στη μουσική χρονολογείται στα μέσα της δεκαετίας του '60 όταν πολλοί καλλιτέχνες δημιούργησαν ένα ιδιαίτερο μουσικό ύφος μέσα από τις δημιουργίες τους, με ευρύ μουσικό υπόβαθρο. Αυτό κατέστη δυνατό έπειτα από έντονο μουσικό πειραματισμό, ο οποίος χαρακτηριζόταν από συνεχόμενο υποτονικό ρυθμό πορείας, που περιείχε πολλά μουσικά στοιχεία από διάφορες κουλτούρες και μουσικά είδη. Η ανεπίσημη αρχή του γενικότερου ρεύματος όμως, είχε γίνει μια δεκαετία νωρίτερα. Πολλοί συγγραφείς (πάντα πρωτοπόροι λόγω της πιο άμεσης επαφής τους με την τέχνη έχοντας ως αντικείμενο τη γλώσσα) όπως ο William Burroughs και ο Jack Kerouac , σε μια εποχή όπου πρόσφατα είχε παρέλθει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, είχαν δημιουργήσει μια καινούργια λογοτεχνική προσέγγιση αψηφώντας τα ως τότε στερεότυπα στην τέχνη τους, πειραματιζόμενοι με οτιδήποτε προοδευτικό (και ενίοτε ακραίο), προσπαθώντας να μεταδώσουν τις σκέψεις τους και να εμπνεύσουν τον κόσμο για μια ριζοσπαστική αλλαγή. Το κίνημα αυτό είναι γνωστό ως Beat Generation. Στην γενικότερη κουλτούρα αυτού του ρεύματος συμπεριλαμβανόταν και η χρήση ναρκωτικών, αποδοχή εναλλακτικών σεξουαλικών προτιμήσεων και η απόρριψη του ματεριαλισμού (υλισμός), δίνοντας σαφείς απεικονίσεις της ανθρώπινης κατάστασης. Με αυτά τα εφόδια δημιουργήθηκε η ψυχεδέλεια στις τέχνες. Στη μουσική, θεωρείται μια συνεχόμενη αναζήτηση στο χαοτικό μουσικό φάσμα, με πάντα ριζοσπαστικές διαθέσεις και τάσεις για αλλαγή. Πρωτεργάτες της ψυχεδελικής μουσικής πορείας ήταν, και εδώ, οι Βρετανοί και οι Αμερικάνοι μουσικοί, οι οποίοι εκείνη την χρονική περίοδο, δημιουργούσαν τη δική τους ιστορία στον χώρο της τέχνης. Τα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής είναι άμεσα εμπλεκόμενα με την ανάπτυξη, τη διάδοση και την επιτυχία του ψυχεδελικού ρεύματος. Καλλιτέχνες όπως ο Jimi Hendrix, οι Pink Floyd, ο Eric Clapton με τους Cream, η Janis Joplin, o Santana και πολλοί άλλοι βρέθηκαν στο επίκεντρο της ψυχεδέλειας, δημιουργώντας απίστευτες συνθέσεις αντάξιες του ονόματος της μουσικής.
Μουσικά, το ψυχεδελικό κίνημα είχε πολλά χαρακτηριστικά. Στα κομμάτια μπορείς να βρεις πολλές καινοτόμες, για την εποχή, ιδέες όπως εφέ και παράξενα όργανα και επιρροή από κυρίως ανατολικές και άλλες ethnic κουλτούρες, αψηφώντας το παραμικρό από τις καθιερωμένες δυτικές. Δημιουργούσαν δηλαδή ένα μουσικό είδος από το μηδέν, χωρίς πρότυπα και επιρροές από τον σύγχρονο κόσμο, πηγαίνοντας κόντρα σε κάθε τι στερεοτυπικό. Αργότερα, όταν η πρώτη εποχή πέρασε, ο όρος ψυχεδέλεια (psychedelic) έγινε περισσότερο προσδιοριστικός στο ήδη καθιερωμένο μουσικό είδος. Έτσι το psychedelic διαχωρίστηκε σε rock, folk, soul, funk, acid, παρόλα αυτά όμως, δεν άλλαξε η αρχική ιδέα. Το ρεύμα αυτό εκπλήρωσε τον σκοπό του. Αναβάθμισε και εξέλιξε τη μουσική, αψηφώντας (χωρίς να υποτιμά) κάθε μουσική γνώση και δημιουργία ως τότε. Αυτό άλλωστε είναι και το νόημα κάθε μουσικής αναζήτησης, όταν αποκτήσεις τις βάσεις, να πηγαίνεις ένα βήμα παραπέρα ανακαλύπτοντας καινούργια μονοπάτια.
Πολλοί θα ανατρέξουν να αποδώσουν τη δημιουργία του ψυχεδελικού κινήματος στη χρήση ναρκωτικών ουσιών, αναφέροντας ότι αποτέλεσε μάλιστα βασικό θεμέλιο στην αρχική ιδέα, την εδραίωση και την εξάπλωση του. Σίγουρα σε αυτή τη διαπίστωση κρύβεται κάποια αλήθεια και ίσως ισχύει, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας σε συνδυασμό με άλλα κινήματα (π.χ. hippies), έκανε συστηματική χρήση τους. Μην αφήσετε όμως αυτή τη διαπίστωση να επηρεάσει την πραγματική ουσία αυτού του κινήματος. Αν το σκεφτούμε διεξοδικά, κανείς δε χρειάζεται κάποια περιττή ουσία ώστε να αφυπνιστεί και να αντιδράσει και επιπλέον, η ραγδαία εξάπλωση του κινήματος σε όλο και περισσότερους ανθρώπους (ακόμη και σήμερα), καθιστά αδύνατο αυτόν τον ισχυρισμό, εκτός αν κάποιος πιστεύει ότι εκατομμύρια κόσμος (από τότε ως σήμερα) είναι συστηματικοί χρήστες ουσιών.
Η ψυχεδέλεια είναι διαχρονική και κρύβεται στον καθένα. Συμβολίζει την αλλαγή, την απαγκίστρωση από τα στερεότυπα και την τάση για συνεχή και ουσιώδη αναζήτηση προς καινούργιες πτυχές σε ό,τι και αν κάνουμε. Η ψυχεδελική μουσική ειδικότερα, συμβολίζει μια εποχή πνευματικής ελευθερίας, όπου η pop κουλτούρα είχε, έστω και για λίγο, θετικό αντίκτυπο στον άνθρωπο. Δηλώνει την ανθρώπινη ανησυχία και τάση να μάθει όλο και περισσότερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου