Περί Παιδείας των Θρησκευμάτων.

Στη βασική διδασκαλία της ελληνικής παιδείας, που ξεκινά από το Δημοτικό και ολοκληρώνεται στο λύκειο, περιλαμβάνονται όλες οι βασικές γνώσεις που θα πρέπει να έχει ο μαθητής που μετ' έπειτα θα εισαχθεί σε ένα τριτοβάθμιο ίδρυμα να συνεχίσει και να εξειδικευτεί λαμβάνοντας επιστημονικές γνώσεις που θα τον ωθήσουν σε μια εργασία. 

Ας μεταφερθούμε στη μαθητική μας περίοδο να αποδομήσουμε τα μαθήματα και τις γνώσεις που λάβαμε: τα απολύτως απαραίτητα Μαθηματικά, η εξάσκηση του γραπτού λόγου και της Ελληνικής Γλώσσας, η κατανόηση των Φυσικών νόμων που στηρίζεται το σύμπαν και σε μεταγενέστερο στάδιο της Χημείας μαθαίνοντας την ύλη και από τι αποτελείται, η κατανόηση της Βιολογίας και φυσιολογίας του κόσμου μας αναγνωρίζοντας τα είδη και τα "ιδιαίτερα" της Φύσης, Γεωγραφία και μελέτη του περιβάλλοντος γνωρίζοντας καλύτερα τον κόσμο μας, μια πρώτη ξένη γλώσσα τα Αγγλικά και μεταγενέστερα ή Γαλλικά ή Γερμανικά και η Γυμναστική του σώματος που συμπληρώνει το υγιές πνεύμα. Παρατηρώντας τη βασική γνώση όπως από τους εγκύκλιους της Παιδείας του ελληνικού κράτους έχει  θεσπιστεί, παρατηρούμε ότι είναι υπερπλήρης και επαρκής, συζητώντας πάντα σε ένα ουτοπικό πλαίσιο έχοντας σίγουρη την σωστή παράδοση του μαθήματος, τα κατάλληλα βιβλία και το δομημένο σύστημα παιδείας.  Η βασική γνώση που λαμβάνουμε σε αυτά τα 12 πρώτα χρόνια παιδείας, συμπληρώνεται από ένα λιγότερο δημοφιλές μάθημα τα Θρησκευτικά. Το συγκεκριμένο μάθημα ξεκινά αν δεν απατώμαι από τις πρώτες κιόλας τάξεις δημοτικού όπου γνωρίζουμε πιο εντατικά τη Χριστιανική Θρησκεία και κάποια στιγμή στο μακρύ μέλλον της Β' Λυκείου μαθαίνουμε κάποιες άλλες εξίσου μεγάλες θρησκείες όπως ο Ισλαμισμός, ο Ιουδαϊσμός ή ο Βουδισμός. 

Ειδικά τα τελευταία χρόνια (και μου κάνει τεράστια εντύπωση που τόσα χρόνια δεν είχε ειπωθεί κάτι) έχει αμφισβητηθεί έντονα από πολλούς η διδασκαλία των Θρησκευτικών. Ακόμη, αυτές τις μέρες έγινε ένα πανελλαδικό ζήτημα, καθώς η αναπληρώτρια Υπ. Παιδείας Σία Αναγνωστοπούλου εκ νέου αναφέρθηκε στο λεπτό αυτό θέμα. Πράγμα το οποίο προκάλεσε αντιδράσεις στην ακόμη "σιδηροδέσμια" από το "εθνικό της θρήσκευμα", Ελλάδα. 

Να μια εμπειρία μαθητή που βρισκόταν στα σχολεία τη προηγούμενη δεκαετία: Το μάθημα των θρησκευτικών στο Δημοτικό από το 1/3 των μαθητών αντιμετωπιζόταν ως "ώρα του παιδιού" ή με αδιαφορία. Έμαθα καλά τις προσευχές και άκουσα την ήδη χιλιοειπωμένη και γνωστή από το σπίτι μου ή τα μέσα και τα βιβλία ιστορία της χριστιανικής πίστης. Το ποσοστό της αδιαφορίας μεγάλωνε όλο και περισσότερο φτάνοντας ως τα μέσα γυμνασίου που μάθαμε το "Πιστεύω" με το ζόρι καθώς τα θρησκευτικά είχαν μόνο αυτό να δείξουν ως "Ύλη Εξετάσεων" και να θυμίσω ότι ακόμη όλα τα μαθήματα μετρούσαν στο μέσο όρο. Στο Λύκειο πια, ήταν το μάθημα που θα κάτσεις κάτω( κοπάνα ).

Διερωτώμαι, όπως πολλοί, τη χρησιμότητα του συγκεκριμένου μαθήματος στην εκπαιδευτική διαδικασία, τουλάχιστον ως έχει. Κανείς μαθητής δε του δίνει σημασία, ή τουλάχιστον όσο πιο πολύ προχωρά τη μαθητική του ζωή, τόσο περισσότερο απομακρύνεται από αυτό. Ευθύνη δεν έχει ούτε ο μαθητής ούτε ο καθηγητής αλλά το ίδιο το μάθημα. Η άποψη που επικρατεί: Σε μια κοινωνία που όλο εξελίσσεται και εκσυγχρονίζεται φαίνεται ανούσιο το μέλος της να μελετά μυθολογία. Δεν συμμερίζομαι καθόλου αυτή την άποψη. Καταρχάς η κοινωνία εξελίσσεται όμως δε μπορούμε να διαγράφουμε έτσι απλά τα παρελθόντα ως ιστορικά γεγονότα ή ακόμη και παραδόσεις. Η μελέτη των παλαιών είναι αντιθέτως μάθημα ζωής για τους νέους, τους καθιστά πιο έμπειρους και πιο "διαβασμένους" στη διαχείριση της ζωής τους, αποφεύγοντας τα λάθη παλαιότερων εποχών. Επίσης, ο εκσυγχρονισμός και η εξέλιξη, να είμαστε σίγουροι γι αυτό, δεν υπάρχει περίπτωση να καθυστερήσει με αυτό τον τρόπο, γιατί τρέχει με τρομερές ταχύτητες στη βιομηχανική περίοδο που ζούμε. Ακόμη, δε θα σταματήσω να πιστεύω ότι οποιαδήποτε διάλεξη ή παράδοση μαθήματος δεν είναι άχρηστη, αρκεί να γίνει μεθοδικά και με συγκεκριμένο σκοπό. 

Θα μπορούσε λοιπόν να εξελιχθεί σε γνωριμία και μελέτη της κουλτούρας, του πολιτισμού και της παράδοσης κοινωνιών από όλο τον κόσμο, καθώς και να υπάρξει ομαλή συσχέτιση (και όχι σύγκριση) διαφορετικών συνηθειών ζωής, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στις θρησκευτικές τελετές και συνευρέσεις που καταλάμβαναν σημαντική θέση στη ζωή των ανθρώπων, κυρίως σε άλλες εποχές. Φυσικά το μάθημα να ξεκινά από τις ιστορίες και αλληγορίες σε μικρές ηλικίες και στο λύκειο να εξελίσσεται σε ένα μάθημα πολιτισμικής αναζήτησης των κοινωνιών ανάλογα με τα κοινωνικοπολιτικά τους ενδιαφέροντα.

Τίποτα δε θα πρέπει να επιβάλλεται στη Παιδεία. Είτε αυτό είναι απολύτως χρήσιμο είτε αδιάφορο. Δεν υπάρχει όμως γνώση ή πληροφορία που να είναι άχρηστη. Ο νους ενός παιδιού απορροφά τις γνώσεις σαν σφουγγάρι, όμως έχει τη δυνατότητα να φιλτράρει τη πληροφορία, πόσο μάλλον στο σήμερα όπου τα παιδιά έχουν το εργαλείο του ίντερνετ. Θα πρέπει να ενθερμαίνουμε το ενδιαφέρον του μαθητή και όχι να του επιβάλλουμε ό,τι πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμο για μας. Το μάθημα των Θρησκευτικών  ως έχει, μόνο με επιβολή μπορεί  να διδαχτεί  στους μαθητές.