Βαγγέλης Παπαθανασίου - Ο μεγάλος Έλληνας μουσικός, συνθέτης

Πολλές φορές έχουμε αναρωτηθεί ποιός είναι ο μεγαλύτερος Έλληνας μουσικός. Αν το πρώτο όνομα που έρχεται στο μυαλό μας, είναι Βαγγέλης Παπαθανασίου, τότε βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο...

Ο Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου, γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου το 1943, στην Αγριά του Βόλου. Ξεκίνησε να συνθέτει σε ηλικία μόλις των 4 ετών. 2 χρόνια μετά θα δώσει την πρώτη του παράσταση, χωρίς να έχει μουσική εκπαίδευση, πράγμα εντυπωσιακό για ένα μικρό παιδί. Όπως είναι λογικό, βλέποντας τον οι γονείς του να διαπρέπει από μικρή ηλικία στη μουσική, τον προέτρεπαν να κάνει μαθήματα μουσικής, όμως αυτός ήθελε να παραμείνει αυτοδίδακτος και να δημιουργεί μια δικιά του μουσική, διαφορετική από όσες είχε ακούσει. Εν τέλει θα ακολουθήσει μαθήματα μουσικής, ζωγραφικής και σκηνοθετικής τέχνης, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών, στην Αθήνα.

Από τις αρχές της δεκαετίας του '60, ο Παπαθανασίου θα συμμετάσχει σε συγκροτήματα. Αρχικά θα δημιουργήσει το συγκρότημα Forminx το οποίο θα αφήσει το στίγμα του στην μουσική της εποχής. Αργότερα, προς τα τέλη της δεκαετίας του '60, το κλίμα στην Ελλάδα και οι πολιτικές και κοινωνικές διαταραχές της, δεν ευνοούσαν την πνευματική και καλλιτεχνική άνθιση, γεγονός που έκανε πολλούς Έλληνες να μετακομίσουν στο εξωτερικό, που με ευνοϊκότερο έδαφος, μπορούσαν να αφεθούν στην ελευθερία της μουσικής τέχνης καθώς και να δημιουργήσουν ελεύθερα, χωρίς πολιτικο-κοινωνικές πιέσεις. Ακολουθώντας αυτό το ρεύμα, ο Παπαθανασίου μαζί με τον Ντέμη Ρούσο, θα μετακομίσουν στη Γαλλία και το Παρίσι, δημιουργώντας το πολύ ταλαντούχο συγκρότημα Aphrodite's Child(για το οποίο θα μιλήσουμε σε άλλο αφιέρωμα), το 1967. To επιτυχημένο διπλό άλμπουμ 666 θα τον ωθήσει σε περισσότερα μονοπάτια μουσικής δημιουργίας, αφού ασχολήθηκε και με rock μουσική, αλλά ήταν και έναυσμα για διεθνή καριέρα. Εκείνη την εποχή θα ασχοληθεί και με άλλα πράγματα.

 The Forminx-Love Without Love

Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου θα αρχίσει να ασχολείται και με άλλα πράγματα. περισσότερο ως solo καλλιτέχνης. Η αρχή έγινε το 1970, όπου θα γράψει μουσική για μια ταινία του Henry Chapier. Έπειτα θα ακολουθήσει ένα μουσικό ντοκιμαντέρ με εξεγέρσεις στη Γαλλία από φοιτητές. ενώ το 1973, θα συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη Frederic Rossif, για μια σειρά ντοκιμαντέρ για την άγρια φύση. Το τελευταίο δημιούργημα που θα πράξει στο Παρίσι είναι το άλμπουμ Earth.

 To 1975, θα εγκατασταθεί στο Λονδίνο και θα φτιάξει το δικό του στούντιο ηχογράφησης, Nemo Studios. Με τα απαραίτητα εφόδια για μια λαμπρή καριέρα δημιουργίας πλέον, θα έρθουν τα άλμπουμ Heaven and Hell, Albedo 03, το βραβευμένο Spiral, το Beaubourg και το China, όλα στην δεκαετία του '70. Με τους εκπληκτικούς αυτούς δίσκους, απέκτησε διεθνή φήμη και παγκόσμια αναγνώριση που θα τον φτάσουν στο απόγειο της καριέρας του.

Vangelis-Heaven and Hell Part I

Το 1978 και το 1986 θα συνεργαστεί με την Ειρήνη Παππά, ενώ και με διάφορες παραγωγές ταινιών, γράφοντας τα soundtrack τους, με κορυφαίες ταινίες όπως το Conquest of Paradise, τo Missing, ενώ πρόσφατα και το El Greco κ.α.

Vangelis-Conquest of Paradise 

    Μυθωδία

      

Στις 28 Ιουνίου του 2001, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου θα βιώσει τη μεγαλύτερη αναγνώριση που είχε γνωρίσει. Παρουσίασε το καινούργιο του άλμπουμ Μυθωδία στους στύλους του Ολυμπίου Διός. Η NASA επέλεξε τον Βαγγέλη και το συγκεκριμένο έργο για την αποστολή στον Άρη, ονομασμένη και ως "Οδύσσεια στον Άρη".Ήταν μία φαντασμαγορική μουσική παράσταση, κατά τη διάρκεια της οποίας προβάλλονταν με ειδικά οπτικά εφέ απεικονίσεις κυρίως από θεούς της αρχαίας Ελλάδας και διαστημικές εικόνες της ΝΑSΑ. Οι στίχοι, ο τόπος αλλά και ο λόγος πραγματοποίησης της συγκεκριμένης παράστασης άφησε σε ορισμένους πολλά ερωτήματα που κατέκλυσαν το Διαδίκτυο, υποστήριξαν δε ότι, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και η ΝΑSΑ δεν παρουσίασαν απλά μια συναυλία αλλά επίκληση στον Δία. Σε φωνητικά που χρειάστηκαν, έλαβαν μέρος οι σοπράνο Τζέρσι Νορμαν και Καθλιν Μπατλ. Έλαβαν μέρος επίσης η Μητροπολιτική ορχήστρα του Λονδίνου και η Εθνική χορωδία της Λυρικής Σκηνής, με τον Βαγγέλη να χειρίζεται πλήκτρα και ηχητικά εφέ. Το έργο προβλήθηκε τηλεοπτικά σε όλα τα μέρη του πλανήτη με γιγαντοοθόνες, ακόμα και στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Μετά το τέλος της Μουσικής Παράστασης, ο Γάλλος Υπουργός Παιδείας Ζακ Λανγκ, απένειμε στον Παπαθανασίου τον Τίτλο του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής σε μια τελετή στο  περιστύλιο Ζάππειο.

     Δισκογραφία:

(1972) Fais Que Ton Rêve Soit Plus Long Que la Nuit
(1973) Earth
(1973) L'Apocalypse des Animaux
(1975) Heaven and Hell
(1976) Albedo 0.39]
(1976) La Fête Sauvage
(1977) Ignacio
(1977) Spiral
(1978) Beaubourg
(1978) Ωδές (Βαγγέλης Παπαθανασίου & Ειρήνη Παππά)
(1979) China
(1979) Opera Sauvage
(1980) Short Stories (Γιον Άντερσον & Βαγγέλης Παπαθανασίου)
(1980) See You Later
(1981) chariots of fire
(1981) The Friends of Mr Cairo (Γιον Άντερσον & Βαγγέλης Παπαθανασίου)
(1983) Antarctica
(1983) Private Collection (Γιον Άντερσον & Βαγγέλης Παπαθανασίου)
(1984) Soil Festivities
(1985) Mask
(1985) Invisible Connections
(1986) Ραψωδίες (Βαγγέλης Παπαθανασίου & Ειρήνη Παππά)
(1988) Direct
(1989) Themes
(1990) The City
(1991) Page of Life (Γιον Άντερσον & Βαγγέλης Παπαθανασίου)
(1992) 1492: Conquest of Paradise
(1995) Voices
(1995) Ask the Mountains (Βαγγέλης Παπαθανασίου & Στίνα Νόρντενσταν)
(1995) Φόρος τιμής στον Γκρέκο
(1996) Portraits
(1996) Oceanic
(1998) El Greco
(1999) Reprise 1990–1999
(2001) Mythodea — Μουσική για την αποστολή της ΝΑΣΑ: 2001 Οδύσσεια στον Άρη
(2003) Odyssey
(2004) Alexander
(2007) El Greco
(2007) Blade Runner Trilogy: 25th Anniversary
(2012) The Collection

Σε μια χώρα όπου η μουσική παιδεία και η ελεύθερη δημιουργία δεν ευνοούνται αλλά κατακρίνονται και περιορίζονται, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, κατάφερε και έφτασε ψηλά με το ταλέντο του και με γνώμονα τα ιδεώδη του πολιτισμού μας. Με την κατεύθυνση αυτή κατάφερε να ξεπεράσει τις δυσκολίες που βρέθηκαν μπροστά του και ανέδειξε σύγχρονα την Ελλάδα, όπως κανένας άλλος μουσικός μέχρι σήμερα. Φαντάζεστε τι θα γινόταν, αν η παιδεία και η κοινωνία ευνοούσαν την μουσική παιδεία, όταν κάθε ένας από μας έχει στην γωνία τα εφόδια ενός σπουδαίου πολιτισμού για να εμπνευστεί;

Ασυνήθιστα Μουσικά Όργανα-Harp Guitar

Συνεχίζοντας τη στήλη με τα ασυνήθιστα μουσικά όργανα, θα συναντήσουμε ένα-γνωστό για τους μουσικούς-όργανο, τη Harp Guitar.

Μουσικό όργανο: Harp Guitar
Κλάση: Έγχορδο
Ανακαλύφθηκε: τέλη 19ου-αρχές 20ου αιώνα
Χώρα: Ιταλία

Η Harp Guitar είναι ένα έγχορδο όργανο που ανακαλύφθηκε από Ιταλιάνους βιρτουόζους της μουσικής τέχνης, οι οποίοι συνήθισαν να παίζουν κιθάρα με έξτρα χορδές με πιο μπάσο ήχο. Έτσι, αυτή η τεχνική υιοθετήθηκε από πολλούς και το όργανο έμεινε στην ιστορία.

Είναι ένα όργανο που βασίζεται σε κιθάρα. Όπως θα δείτε όμως, στο πάνω αριστερά μέρος της κιθάρας, θα συναντήσουμε ένα πολύ μακρύ λαιμό, με πολλές χοντρές χορδές και χωρίς διαβαθμίσεις(όπως της κιθάρας). Αυτό το μπράτσο, διαθέτει από μόνο του ηχείο(η τρύπα που υπάρχει πίσω από τις χοντρές χορδές). Παρόλα αυτά δεν μπορούμε να πούμε πως είναι ένωση δύο οργάνων, καθώς ο τρόπος που τοποθετούμε τις χορδές είναι από την ίδια βάση. Το όνομα βγήκε από τη σύνθεση δύο οργάνων "harp" που σημαίνει άρπα και "guitar" από την κιθάρα. Το πρώτο συνθετικό της άρπας είναι δοσμένο επειδή οι πάνω χορδές είναι σαν του αυθεντικού οργάνου της άρπας. Εκτός αυτού, οι νότες αυτές δεν έχουν διαβάθμιση και τάστα όπως οι κιθάρες και παίζονται μόνο "ανοιχτές". Έχουμε πολλά είδη του οργάνου, τα κύρια πάντως είναι οι Αμερικάνικες harp guitars και οι Ευρωπαϊκές. Εκτός από τις ακουστικές(της φωτογραφίας) έχουμε και τις ηλεκτρικές.

Όπως είπαμε η προέλευση του οργάνου ήταν η Ιταλία, απ' όπου μουσικοί καλλιτέχνες όπως ο Pasqualle Taraffo, ο Mario Maccaferri ή ο Luigi Mozzani χρησιμοποιούσαν ένα είδος κιθάρας με παραπάνω μπάσες χορδές. Μετέπειτα, το φαινόμενο έγινε γνωστό και στη Γαλλία με μουσικούς όπως ο Ιταλός Ferdinando Carulli ή ο ντόπιος Napoleon Coste να μεταφέρουν το όργανο εκεί, κάνοντας το πιο γνωστό. Έτσι, έγινε γνωστό στην πάροδο του χρόνου και υπάρχει μέχρι σήμερα, με μουσικούς όπως ο Michael Hedges, ο Antoine Dufour και ο Andy McKee οι οποίοι χρησιμοποίησαν harp guitars για τις πολύτιμες συνθέσεις τους.

Σε ηλεκτρικό επίπεδο, το όργανο χρησιμοποιείται σπανιότερα. Ο Michael Hedges χρησιμοποιούσε και αυτή την κιθάρα για συγκεκριμένες συνθέσεις. Επίσης, έχουμε ονόματα όπως ο William Eaton(δημιουργός και μουσικός του οργάνου) αλλά και το Ιαπωνικό συγκρότημα Solmania οι οποίοι δημιούργησαν τη δικιά τους electric harp guitar. Τέλος, ο Finn Andrews, δημιούργησε τη δική του harp κιθάρα με 17 χορδές. Όπως καταλαβαίνετε, στο ηλεκτρικό επίπεδο, έχουμε τη παρέμβαση των ηλεκτρικών εφέ, που κάνουν το όργανο πιο πολύπλευρο.

Πώς παίζεται

Η Harp Guitar, όσο απλό είναι να εξηγήσεις και να καταλάβεις πώς παίζεται, άλλο τόσο δύσκολο είναι να παίξεις. Ουσιαστικά, έχουμε δύο διαφορετικά σημεία εστίασης, η κιθάρα που βρίσκεται στο κάτω μέρος του οργάνου, η οποία είναι μια normal κιθάρα, αλλά και οι μπασάτες χορδές(που ποικίλουν σε αριθμό) στο πάνω μέρος του. Όπως παρατηρούμε και στα βίντεο, οι μουσικοί κάνουν μια μίξη ήχων των βαρύτονων χορδών με τις χορδές της κιθάρας. Εκεί καταλαβαίνουμε και το λόγο που οι έξτρα χορδές έχουν τοποθετηθεί από πάνω, διότι, στις κιθάρες, οι πιο βαρύτονες νότες είναι ψηλά, οπότε, η λογική της τοποθέτησης τους, βοηθάει τον κιθαρίστα να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, λες και έχει παραπάνω χορδές στην κιθάρα. Η διαφορά ανάμεσα στο παίξιμο της κιθάρας και των harp χορδών είναι ότι οι τελευταίες παίζονται μόνο με το δεξί χέρι γιατί δεν περιέχουν διαβαθμίσεις και βρίσκονται στον αέρα(γι αυτό είπαμε πιο πάνω παίζεις μόνο ανοιχτές τις νότες τους). Μια καλή και συνήθης χρήση λοιπόν, είναι το παίξιμο μιας εκ των harp και ανάλογα με τη νότα να υπάρχει η ανάλογη σύνθεση. Δηλαδή, η νότα αυτή προσδιορίζει το μήκος κύματος που χρησιμοποιούμε τις κιθαριστικές νότες σαν μια απλή συγχορδία στα κιθαριστικά δεδομένα. Αν δεν καταλάβατε ακόμη λοιπόν, είναι σαν να παίζεις δύο όργανα ταυτόχρονα, που βγαίνουν από τον ίδιο άνθρωπο παίζοντας το ίδιο όργανο!

Η Harp Guitar είναι από τα σύνθετα όργανα που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, στηριζόμενο σε ήδη υπάρχοντα και καταξιωμένα όργανα. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η εδραίωση των προηγουμένων(π.χ. στην harp guitar η άρπα και η κιθάρα) αλλά και η προσπάθεια αναζήτησης της μουσικής σε νέα μονοπάτια. Όταν ανακαλύπτεις ένα τέτοιο όργανο, βρήκες τον δρόμο και τον δείχνεις, όμως αυτός που θα τον διαβεί είναι αυτός που θα το χρησιμοποιήσει.

Songs for Summer

Μιας και είμαστε ακριβώς στη μέση του καλοκαιριού και μας έχουν πιάσει για τα καλά οι ζέστες, ας φτιάξουμε μια λίστα με τα πιο «hot» τραγούδια για το καλοκαίρι.

Το καλοκαίρι είναι μια γιορτή! Η ανυπόφορη ζέστη δε πτοεί ορισμένους καλλιτέχνες, οι οποίοι φτιάχνουν τραγούδια και εμπνέονται από την εποχή. Όλοι περνάμε καλά το καλοκαίρι. Κανείς δε παραπονιέται εκτός από αυτούς που δεν έχουν χρόνο να ξεφύγουν καθόλου από την καθημερινότητα τους. Όπως και να χει, συστήνω σε όλους το καλοκαίρι να ακούσουν την παρακάτω λίστα.

1) All Summer Long-Kid Rock
2) Summer of ’69-Bryan Adams
3) Walking on the Moon-Police
4) Buffalo Soldier-Bob Marley
5) Summertime- Louis Armstrong & Ella Fitzgerald
6) Rockaway Beach-Ramones
7) Schools Out For Summer-Alice Cooper
8) Hot Fun In The Summertime-Sly and the Family Stone
9) In The Summertime-Mungo Jerry
10) Surfin’ USA-The Beach Boys
11) Satisfaction-Rolling Stones
12) Light My Fire-The Doors
13) The Summer Wind-Frank Sinatra
14) Summertime Blues-The Who
15) Summerwine-Nancy Sinatra & Lee Hazlewood
16) California Girls-The Beach Boys
17) Summertime-Bon Jovi
18) Island Blues-Koop Koop
19) Beach Baby - First Class
20) Summertime Summertime  - The Jamies